هیچ محصولی در سبدخرید نیست.
معمولاً افراد تازه وارد درک درستی از لوریج (Leverage)، مارجین (Margin) و ریسک ندارند. در این مقاله می‌خواهیم این سه اصطلاح مهم بازار فارکس را بررسی کنیم و با مثال‌های ساده توضیح دهیم.
اهرم، لوریج یا Leverage
فرض کنید می‌خواهید خانه‌ای را خریداری کنید. شما بخشی از پول خانه را آماده کرده‌اید و می‌خواهید باقیمانده قیمت خانه را هم بانک پرداخت کند. به طور مثال قیمت خانه ۱۰۰ دلار است و شما تنها ۱۰ دلار دارید. بانک به شما ۹۰ دلار قرض می‌دهد. این ۹۰ دلار همان اعتبار است. در واقع شما تنها با ۱۰ دلار صاحب یک خانه ۱۰۰ دلاری می‌شوید. اگر این اعداد را با تناسب نشان دهیم می‌شود ۱۰۰:۱۰ یا به طور ساده ۱۰:۱٫ این یعنی اهرم شما یک به ده است. یعنی شما تنها با پرداخت ۱۰ دلار صاحب یک خانه ۱۰۰ دلاری شده‌اید.
در بازار فارکس هم اهرم به همین شکل تعریف می‌شود. شما در زمان افتتاح حساب، اهرم یا لوریج را مشخص می‌کنید. به طور مثال اهرم انتخابی شما یک به ده است. یعنی شما با هر دلار می‌توانید به اندازه ۱۰ دلار ارز خریداری کنید. فرض کنید می‌خواهید برای یک معامله ۱۰۰ هزار دلاری آماده شوید. میزان پولی که شما برای ورود به این معامله نیاز دارید، به اهرم حساب بستگی دارد. با اهرم یک به ۱۰، شما باید ۱۰۰ هزار دلار را بر ۱۰ تقسیم کنید. یعنی برای ورود به چنین معامله‌ای باید ۱۰ هزار دلار آورده داشته باشید.
مارجین یا ودیعه یا Margin
برای دریافت اهرم یا اعتبار باید پولی را نزد کارگزار نگه دارید. کارگزار برای اعتباری دهی به مشتریان نیاز دارد که مبلغی را به عنوان ودیعه در نزد خود نگه دارد. فرض کنید خانه‌ای که در بالا مثال زدیم را با اهرم یک به ده خریداری کرده‌اید. شما ۱۰ دلار آورده‌اید و بانک ۹۰ دلار و شما توانسته‌اید با ۱۰ دلار همان خانه ۱۰۰ دلاری را خریداری کنید.
این ۱۰ دلار شما به عنوان ودیعه در نزد بانک می‌ماند. اما اگر قیمت خانه کاهش یابد و ۱۰ دلار شما به خاطر افت قیمتی از بین برود، بانک سریعاً خانه را خواهد فروخت تا جلوی زیان بیشتر را بگیرد. این ده دلار ودیعه، معامله ۱۰۰ دلاری شما را بیمه می‌کند. اما تا وقتی که قیمت خانه از ۹۰ دلار پایین‌تر نرود. با کاهش قیمت خانه به زیر ۹۰ دلار، دیگر شما ودیعه‌ای نزد بانک ندارید و ۱۰ دلار شما هم سوخته است. پس بانک سریعاً قرارداد را فسخ خواهد کرد.
در بازار فارکس هم مارجین معنای مشابهی دارد. شما می‌خواهید وارد معامله ۱۰۰ هزار دلاری یا یک لات شوید. چون اهرم شما یک به ده است، باید ۱۰ هزار دلار ودیعه بگذارید. جفت ارز مورد نظر را خریداری می‌کنید. ۱۰ هزار دلاری که شما آورده‌اید، همان مارجین یا ودیعه‌ای است که در نزد کارگزار نگه‌داری می‌شود. اگر معامله شما با سود بسته شود، ودیعه ۱۰ هزار دلاری هم همراه با سود به حساب شما بازگردانده خواهد شد.
اما اگر معامله با ضرر همراه شود، میزان ضرر از ودیعه کم خواهد شد و باقیمانده آن به حساب شما واریز خواهد شد. یعنی اگر در معامله بالا ۵ هزار دلار ضرر کنید، از ودیعه ۱۰ هزار دلاری تنها ۵ هزار دلار باقی مانده به حساب شما بازگردانده خواهد شد.
اگر در معامله‌ای زیان به حدی برسد که احتمال پاک شدن کل موجودی حساب معامله‌گر وجود داشته باشد، کارگزار به طور خودکار تمام معاملات را خواهد بست. به این اتفاق مارجین کال (Margin Call) گفته می‌شود. معمولاً کارگزاری‌های قوانین متفاوتی در رابطه با مارجین کال دارند. اما به طور کلی مارجین کال به این معنی است که زیان یک یا چند معامله باز، باعث پاک شدن کل حساب می‌شود و برای اینکه این ضرر باعث بدهکار ماندن مشتری به کارگزار نشود، تمام معاملات به طور خودکار بسته می‌شوند و طرف اصطلاحاً مارجین کال می‌شود.
پس مارجین میزان پولی است که شما برای استفاده از اهرم نیاز دارید. در نرم‌افزار متاتریدر (MT4) در پنجره ترمینال و برگه Trade یک متغیری به نام Free Margin وجود دارد. این مارجین آزاد مقدار پولی است که شما می‌توانید از آن برای معامله جدید استفاده کنید.
ریسک
مفهوم ریسک ساده‌تر از اهرم و مارجین است. ریسک میزان پولی است که شما یا کارگزار حاضر هستید برای معامله‌ای به خطر بیندازد و به اصطلاح ریسک از دست دادن آن را به جان می‌خرید. در معاملات فارکس، میزان ریسک به مقدار مارجین و اهرم بستگی دارد.
به طور مثال وقتی شما با ۱۰ دلار وارد معامله ۱۰۰ دلاری مسکن می‌شوید، شما ۱۰ دلار و بانک ۹۰ دلار ریسک کرده‌اید. اما در حقیقت بانک ۹۰ دلار ریسک نکرده است. بانک ۹۰ دلار در خرید خانه به شما کمک می‌کند، البته تا وقتی که ۱۰ دلار ودیعه شما سر جایش باشد. اگر قیمت خانه کاهش یافت و ۱۰ دلار شما از بین رفت، بانک سریعاً خانه را خواهد فروخت تا از ۹۰ دلار خود محافظت کند. پس ودیعه‌ای که برای معامله استفاده می‌کنید، همان مقدار ریسکی است که برای یک معامله در نظر گرفته‌اید.
ریسک معامله به اهرم هم بستگی دارد. هر چه اهرم شما بیشتر باشد، ریسک معامله هم بیشتر خواهد بود. فرض کنید خانه ۱۰۰ دلاری را به جای ۱۰ دلار با ۲۰ دلار ودیعه خریداری کرده‌اید. یعنی بانک ۸۰ دلار ریسک می‌کند و شما ۲۰ دلار. در این معامله اهرم شما یک به چهار است. زمانی که ودیعه شما ۲۰ دلار است، یعنی نوسانات قیمتی بیشتری را می‌توانید تحمل کنید و بانک حساسیت خاصی روی نوسانات قیمت ندارد. اما اگر به جای ۲۰ دلار تنها با یک دلار اقدام به خرید خانه‌کنید و بانک ۹۹ دلار بقیه را بپردازد، به این معنی است که شما با یک دلار یک خانه ۱۰۰ دلاری خریداری کرده‌اید و اهرم شما هم یک به صد است. در این صورت هر نوسان قیمتی در بازار مسکن می‌تواند باعث از بین رفتن ودیعه یک دلاری شما شود.
پس ریسک معامله رابطه مستقیمی با اهرم دارد. هر چه اهرم بیشتر باشد، ریسک معامله هم بیشتر خواهد بود. در مقابل ریسک رابطه معکوسی با ودیعه دارد. هر چه ودیعه یا مارجین بیشتر باشد، ریسک معامله هم کمتر خواهد بود.
